De Sektor
Suggesties cultuurbeleid voor de komende 4-8 jaar.
Wat heeft Enschede nodig op vlak van cultuur?
1 . 24 uurs mentaliteit omarmen
24 uurs vergunning
Iedere grote stad heeft inmiddels een 24uur vergunning, maar Enschede loopt hierin achter. 24-uurs beleid schept ruimte om nachtclubs te starten wat een enorme aantrekkingskracht heeft op Enschedeërs met nightlife behoeften.
Binnenstad vergunning uitbreiden tot locaties buiten de binnenstad
Veel locaties zijn buitenaf, maar hebben desondanks geen (legale) manier om nachtcultuur tot na 00:00 door te laten gaan. Dit veroorzaakt onzekerheid, risicovolle situaties en kost uren voor handhaving. Om dit op te lossen kan het interessant zijn om plekken die nauwelijks overlast veroorzaken een vergunning te bieden.
Openbaar vervoer tot in de late uurtjes
Op het moment nog niet relevant, maar als wij kijken naar de toekomst zien we een stad die bruist. Niet alleen overdag, maar ook ‘s avonds. Met kleine en grote evenementen.
Om te zorgen dat er af- en aanvoer van publiek is, zal vervoer een essentieel (en rendabel) onderdeel zijn.
2. All round broedplaats beleid uitrollen.
Op het moment is er een kleinschalig broedplaats beleid, dit helpt experimenteren in de hand en hier houden we van. Echter is het belangrijk om een aantal uiteindelijk doelen voor ogen te hebben.
Beleid op broedplaats locaties
Niet alleen is het van belang de huidige broedplaats locaties een toekomst te geven. Ook is het noodzaak dat broedplaatsen in bestemmingsplannen of aanbestedingsplannen meegenomen worden, om zo te garanderen dat er beide binnen en buiten de binnenstad ruimte blijft voor broedplaatsen.
Sidenote: Buiten de binnenstad
De binnenstad van Enschede biedt een waardevolle evenementen en horeca structuur voor een groep gebruikers die zich hiertoe aangetrokken voelt. Met de opkomst van broedplaatsen, creatieve hubs en ‘underground’ evenementen zal de huisvesting zich steeds meer gaan focussen op de gebieden buiten de singel van Enschede. Deze gebieden bieden minder beperkende regelgeving, lagere huisvestingskosten en betere groeimogelijkheden. Door daar nu al op in te spelen wordt de druk op de binnenstad verkleind en een warmer creatief klimaat geschapen. Bovendien wordt een veel groter deel van de stad gestimuleerd met alle positieve effecten die creatieve hotspots met zich meebrengen.
Doorstroom Beleid
Broedplaatsen zijn prachtige plekken om talent te ontwikkelen, echter is doorstroming wellicht nog belangrijker voor talentbehoud. Het is daarom van groot belang dat er gekeken wordt naar de uitmonding van broedplaatsen.
De balans van organiseren en vrije verkenning is hierbij enorm van belang. Zo ook is het belangrijk dat er spelers zijn die tussen de lijnen door kijken en mogelijkheden zien door de broedplaatsen heen. Het gaat hier namelijk om de overloop van cultureel (subsidiabel) en marktwerking. Zodra deze doorstroom plaats kan vinden, zal ook het talent binnen de stad kunnen doorstromen. Het is hiervoor van groot belang de talentstromen in de gaten te laten houden door spelers die de specifieke doelgroep door en door kennen.
Sidenote: Broedplaatsen en werkgelegenheid
Broedplaatsen kunnen zowel vanuit het oogpunt van cultuur als vanuit het oogpunt van werkgelegenheid aangevlogen worden. Logisch ook, aangezien ZZP’ers simpelweg een werkplek nodig hebben. In een stad als Groningen wordt het verhaal meer vanuit werkgelegenheid aangevlogen, met ook de verantwoordelijk wethouder vanuit die hoek. In Enschede zou men kunnen overwegen om het verhaal ook in dat licht te bekijken, met andere verantwoordelijken en subsidies.
Regelluwheid broedplaatsen
Culturele en creatieve hotspots zijn gebaat bij ruimte in regelgeving. Denk hierbij aan zaken als gedoogbeleid rond geluidsnormen, horecavergunning, openingstijden en terreinvoorzieningen. Dit schept ruimte voor experiment en innovatie in cultuur. Regelluwheid is vaak waardevoller dan financiële ondersteuning en stimuleert de zelfredzaamheid.
3. Nachtcultuur meenemen in stadspromotie.
Er moet budget komen voor talentbehoud in cultuursector naast budget om toeristen (Duitsers, dagjesmensen, rustzoekers en ouderen) aan te trekken naar Enschede. Dit is er op het moment simpelweg niet en is van grote invloed op de deelbaarheid, identiteit en bekendheid en daardoor ook op de maatschappelijke impact van de activiteiten die in de stad plaatsvinden.
Concreet:
Nachtkalender op promotieborden stadsrand publiceren.
Geef jong en creatief Enschede budget om zelf aan promotie te doen, net zoals Enschede Promotie dit krijgt. Eventuele pleister: geef budget aan de nacht en kleinschaligen om haar promotie aan Enschede Promotie te leveren.
4. Cultuurnota moet de huidige tijd omarmen, technologie innovatie en creativiteit.
De huidige cultuurnota erkend mediakunst niet, het zal ongetwijfeld voorkomen dat er wederom nieuwe vormen van cultuur worden ontwikkeld. Het is daarom belangrijk hier rekening mee te houden tijdens het schrijven van de cultuurnota. Lees: Flexibiliteit ipv inkaderen.
5. Structureel rekening houden met kennis ipv systematiek.
Overheid heeft natuurlijk noodzaak tot inzichtelijkheid, systematiek is dus noodzakelijk. Echter kan systematiek voorkomen dat externe commissies, interne cultuur teams en andere beleidsuitvoerders, hun kennis zo effectief mogelijk kunnen inzetten.
Het is dus belangrijk hier structureel flexibiliteit op in te passen.
Wildcard Beleid bij Cultuursubsidies met Adviescommissie
Subsidies met raden, adviescommissies of externe commissies moeten standaard een percentage aan wildcard committeren. Dit betekend dat er ruimte is voor vrije invulling van commissie, deze zijn aan tafel gezet om hun mening te geven binnen het een puntensysteem. Echter laat een puntensysteem vaak beter zien vaardig men is in subsidieaanvragen dan cultuur maken. Om dit probleem te verzachten kan dit opgelost worden met een percentage wildcard.
Een wildcard kan ingezet worden om de commissie de kans te geven om op basis van hun praktijkkennis subsidie te verstrekken aan één of twee partijen, waarvan men overtuigd is dat deze bovenmatig waardevol kunnen zijn binnen deze subsidieverstrekking, ondanks dat zij dit niet op papier hebben kunnen krijgen.
Snelloket
In veel grote steden in de randstad heb je een snelloket voor cultuur. Hier kan je budget aanvragen voor initiatieven die niet groot of projectmatig van aard zijn. Kenmerkend voor het snelloket is: indienen is gemakkelijk en reactie op je plan is snel (meestal max. 5 dagen). Meestal gaat het om bedragen van max 1k a 1,5k. Dit is perfect voor grassroots organisaties. Een dergelijk loket kan ervoor zorgen dat de cultuur/kunst sector veel makkelijker kan inspringen op ontwikkelingen in de huidige samenleving zonder een heel subsidieproces in te moeten.
Denk hier bijvoorbeeld ook aan het Micro Music Fund, dit lijkt enorm efficiënt te zijn. Het zou mooi zijn als dit soort loketten op alle culturele speerpunten worden toegepast.
6. Cultuurmakers moeten structureel kunnen mee-evalueren op beleid.
Te weinig wordt structureel met het cultuurveld gesproken om advies op te halen, hiervoor moeten structuren ontstaan die bij iedere cultuurnota aangesproken kunnen worden. Op deze manier wordt de cultuursector inclusiever, maar kan ook harder doorontwikkelen.
Kortom, cultuurmakers meenemen in evaluatie en het maken van cultuurnota’s en verordeningen. Dit kan vrijwillig of onder dezelfde betalingsstructuur als adviescommissies afhankelijk van de aanpak om mate van integratie.
7. Inclusiviteit en Diversiteit.
Inclusiviteit en Diversiteit bevorderd begrip tussen bevolkingsgroepen en stimuleert gebruik van diverse talenten en vermogens. In een inclusieve leefomgeving komen alle mensen tot hun recht ongeacht hun leeftijd, levensfase, functie, geslacht of herkomst. Alle mensen worden gerespecteerd. Daarom hieronder een aantal punten om dit aan te jagen.
Diversiteit & Inclusie training
Niet iedere organisatie kan zelf ruimte voor vrij maken om hier op door te ontwikkelen, daarom kan een zet in de rug helpen.
In Utrecht worden er voor alle festivals in de stad diversiteit & inclusie trainingen georganiseerd. Door dit sectorbreed aan te bieden kan er vanuit een overkoepelende lijn gewerkt worden aan een gedeeld kennisniveau. Hier heeft het hele professionele veld en de bezoekers wat aan.
Inclusiviteit en Diversiteit als voorwaarde tot subsidieverstrekking
Totdat inclusiviteit en diversiteit de standaard is in Twente, kan er gedacht worden om de landelijke codes aan te houden rondom deze topics.
● De Fair Practice Code is een gedragscode voor ondernemen en werken in de kunstsector, de culturele sector en de creatieve industrie op basis van vijf kernvoorwaarden: solidariteit, diversiteit, vertrouwen, duurzaamheid en transparantie. Klik hier voor meer informatie over de Fair Practice Code.
● De Governance Code Cultuur is een instrument voor goed bestuur, adequaat toezicht en transparante verantwoording in de culturele sector. Klik hier om meer te lezen over de Governance Code Cultuur.
● De Code Diversiteit & Inclusie is een gedragscode voor de culturele en creatieve sector, met als doel diversiteit en inclusie te bevorderen. Klik hier voor meer informatie over de Code Diversiteit & Inclusie.
Hierdoor wordt een duidelijk kader geschapen voor regelgeving, handhaving en organisaties.
Noot: Landelijk wordt deze note gesteld, “In subsidieaanvragen wordt het ‘pas toe én leg uit’-principe gehanteerd: wie afwijkt van de code moet duidelijk maken waarom dat zo is.”
Kans: Oog voor cultuurontwikkeling buitenlandse bewoners en studenten
Buitenlandse bewoners en studenten begeven zich vaak in culturele omgevingen die voor autochtone bewoners onzichtbaarder zijn. Deze omgevingen vormen een veilige plek en interessante culturele toevoeging aan de stad Enschede en verdienen daarmee aandacht en ondersteuning die gelijkwaardig is aan meer autochtone culturele plekken.
8. Ondersteuning bieden aan een zeer divers cultureel aanbod.
Een divers cultureel aanbod is belangrijk voor iedere grote stad, nu Enschede druk in ontwikkeling is, is het van belang om in de nota alvast ruim rekening te houden met een breed publiek.
Meer aandacht/mogelijkheden voor laagdrempelige podia
Laagdrempelige podia zijn de plekken waar cultuurmakers en samenleving samen komen, dit is exact wat nodig is om meer aansluiting te verzorgen alsmede meer draagvlak.
Nachtclub met een focus op cultuur ipv commercieel
Enschede mist een underground podium voor 300/400 bezoekers die op zoek zijn naar
nachtcultuur. Een locatie met deze grootte is nodig om artiesten die een naam hebben gemaakt in subculturen te kunnen boeken. Dit valt tussen het poppodium met een meer gangbare/commerciële programmering en een echt underground locatie. Denk aan nachtclubs zoals in andere steden. Selectieve en met zorg samengestelde programmering/curatie. Heeft met de juiste uitvoering regionale/landelijke aantrekkingskracht.
Doorlopende subsidie voor experimentele muziek en podiumkunst
Louter commerciële prikkels hebben live muziek, experiment en inhoud uit het programma van veel kroegen en horeca doen verdwijnen. Er zijn nog een paar horeca ondernemers die nog wat willen en durven neer te zetten. Zaken zoals Café Rocks, Pakkerij/Beiaard, Stanislaus en SPACEBAR zijn daar een voorbeeld van. Je ziet tijdens de Popronde of het Booster Festival dat horecaondernemers en kroegbazen graag wat neerzetten als ze daarin geholpen worden in de financien, organisatie en promotie. Op kleinere schaal moet dit ook kunnen, namelijk een band die een keer een avond wil organiseren of een DJ collectief dat een keer een feestje wil geven. Door een pot te hebben waar horeca onderneming financieel uit kunnen putten voor programma en de realisatie daarvan zorg je er voor dat er sneller een gok gewaagd wordt. Hiermee creëer je uiteindelijk meer laagdrempelige podia en programma.
Geldstromen moeten ook naar bottom up organisaties gaan en niet alleen naar gevestigde organisaties
Het aanbieden van (kleinschalige) talentontwikkeling waar mentorschap centraal staat. Veel regelingen omtrent talentontwikkeling nemen de vorm aan van een instituut dat een enkel individu begeleidt, dit staat in contrast tot de reguliere wijze van het werken als kunstenaar: in ateliers, groepsverbanden, peer-peer. Veel (pas afgestudeerde) kunstenaars verlaten Enschede wegens gebrek aan gelegenheden en ontwikkelingskansen.
9. Cultuurbeleid en budgetten duidelijk en transparant communiceren.
Cultuurbeleid staat voor een breed publiek, wil inclusief zijn en vooral geen kleine makers uitsluiten. Het is daarom van groot belang de toegankelijk zou hoog mogelijk te houden en informatiestromen duidelijk en vlot inzichtelijk te maken.
Consistente manier van communicatie rondom subsidie en beleid
Het gebeurd nog te veel dat de ene cultuursubsidie een andere manier van communiceren gebruikt als de ander. Omdat men een breed publiek wil aanspreken is het van belang dat dit consistent en toegankelijk gebeurt. Denk hierbij aan duidelijke voorwaarden, zichtbare deadlines en transparante budgetten. Ook het geven van feedback op subsidie aanvragen zou een verplichting moeten zijn.
Subsidie agenda
Gevestigde orde is veelal bekend met subsidie regelingen en de daarbij behorende tijdlijnen, ook worden deze vaak aan de mouw getrokken bij nieuwe regelingen. Kleinschalige cultuurmakers hebben niet de financiële draagkracht om hier mensen continue mee bezig te laten zijn en hebben behoefte aan duidelijkheid. Een agenda met cultuursubsidies zou men op een simpele manier hiervan bewust kunnen houden.
Overzichtelijke cultuurbudgetten
Veelal zijn verordeningen en cultuurbudgetten weggestopt in ellenlange documenten. Begrijpelijk voor de ambtenaar, niet voor de creatief. Het is daarom enorm belangrijk deze gegevens ook op een duidelijke (visuele) manier toe te lichten.